Waar bent u naar op zoek?

Verzoening door voldoening

Ds. P. Koeman
Door: Ds. P. Koeman
06-04-2023

Over wat wel genoemd is het hart van het Evangelie, namelijk de verzoening door voldoening, verscheen opnieuw een publicatie. Het is het derde en laatste deel van de Semper Reformanda-reeks, bedoeld voor studie en toerusting binnen de Gereformeerde Gemeenten.

Van het boek, Verzoening door voldoening. Een theologische verkenning, kan echter ook buiten hun kring een goed gebruik worden gemaakt. Het is een verzorgde uitgave waarin veel ter sprake komt.

Allerlei aspecten

In acht hoofdstukken wordt de verzoening van Godswege betuigd en toegelicht. Terecht komt het spreken van de Schrift allereerst aan de orde. Drs. B. van Ojen belicht de structuur van de verzoening volgens het Oude Testament in een viertal coördinaten met daarbij heel wat kernwoorden en beelden. Vervolgens reikt ds. D. de Wit gegevens uit het Nieuwe Testament aan, met name vanuit 2 Korinthe 5. Het doel van zijn bijdrage is om te bekijken of de benaderingen door hem vermeld, uitkomen bij hetzelfde punt, namelijk de particuliere verzoening door voldoening, waarbij de unieke plaats van Christus als Hoofd, Borg en Middelaar naar voren komt.

In de hoofdstukken 3-6 komen in de bijdragen van ds. G. Clements, ds. J.M.D. de Heer en ds. W. Visscher de historische en systematische aspecten van de verzoening uitgebreid aan de orde. In een korte evaluatie wordt in lijn met ds. G.H. Kersten vastgesteld: particuliere verzoening is geen drempel voor de prediking van het Evangelie.

Als laatste onderdeel van deze theologische verkenning wordt aandacht gevraagd voor de praktische uitwerking van de verzoening in de verkondiging, in de bediening van de sacramenten (ds. P. Mulder), in het geloofsleven (ds. J.J. van Eckeveld) en in het pastoraat (ds. A. Schreuder). Ook wordt een helder, samenvattend overzicht geboden.

Verdere bezinning

Bij bestudering van dit boek raakt (opnieuw) de bijbelse boodschap van de verzoening door voldoening als wonder van Gods genade ieder die daarvan persoonlijk weet krijgt. De drie-enige God moet met recht en reden daarvoor alle eer ontvangen.

Is er geen kritiek te leveren op dat wat in deze bijdragen geboden wordt? Jawel, maar bij dit onderwerp lijkt het mij beter om een aantal zaken aan elkaar voor te leggen die hopelijk tot verdere bezinning uitnodigen.

Dat betreft allereerst de Schriftgegevens. Wellicht dat in een vervolguitgave Gods verzoenend handelen in Christus en door de Geest toch in bredere kaders wordt geplaatst, met dan onder andere aandacht voor Romeinen 11, Efeze 2 en Kolossenzen 1. Ook van de missionaire componenten in deze kernzaak van de geloofsleer zou niet gezwegen moeten worden.

Vervolgens: in deze publicatie wordt veel materiaal uit de kerkhistorie aangereikt met adhesie alsook met kritiek en zorgen rond inhoud van prediking en publicaties inzake de verzoening. Herkenbaar en vaak terecht, al blijft het geboden om de personen met hun intenties zo integer mogelijk te duiden. Daarbij klemt de vraag voor het geheel van de gereformeerde gezindte: hoe functioneert dit hart van het Evangelie in de verkondiging, in de beleving en de levenspraktijk binnen ‘eigen’ kerkverband en gemeenten? En: wordt in ‘onze’ exegese en prediking het sola en tota Scriptura zonder bepaalde inkaderingen vanuit dogmatiek, ethiek, of bevindingen eerlijk en royaal aan de orde gesteld? Ds. G. Boer kan daarin als een voorbeeld dienen.

Veel omvattender

Verzoening door voldoening is op de leerschool van de Heilige Geest veel omvattender dan wij nu al mogen kennen. Het reikt ook verder en zorgt voor grotere verrukking dan allen beleven die op aarde in Gods hart- en heilgeheimen worden ingeleid en ingewijd, op en onder de kansel.

Ik zou ten slotte maar wat graag willen dat wij in de gemeenschap van de heiligen meer van de drie-enige God en van de Middelaarsdienst van Christus Jezus, op aarde volbracht en in de hemel gaande, met elkaar gaan delen. Dat zal in de gemeenten inzake geloofskennis en voor de transformatie van onze levenspraktijken opbouwend, verrijkend en voorbeeldig zijn. Tegelijk is het zegenrijk voor onze geseculariseerde samenleving.

De dienst van de verzoening is voor ingeschakelde ambassadeurs en voor allen die uit het aards gedruis geworven worden en verkoren zijn (Ps.65), een liefde- en een eredienst, vol Toekomstperspectief.

Ds. P. Koeman
Ds. P. Koeman