Universiteit moet vrijplaats voor debat zijn

Sinds de stichting van de Universiteit van Bologna in 1088 zijn universiteiten de plaatsen bij uitstek waar wetenschappers en studenten in alle vrijheid het gesprek voeren, vermeldt prof.dr. F.A. van der Duijn Schouten.

Voor studenten is deelname hieraan een wezenlijk onderdeel van hun academische vorming.

Die gesprekken waren soms zo theoretisch van aard dat het verband met de praktische werkelijkheid voor menigeen zoekraakte. Dit heeft ons weliswaar de uitdrukking ‘academische discussie’ opgeleverd, maar het laat onverlet dat universiteiten de eeuwen door veel invloed op de ontwikkelingen in de samenleving hebben gehad.

Voor studenten is deelname aan deze gesprekken een wezenlijk onderdeel van hun academische vorming en een actieve participatie in de academische gemeenschap is daartoe geboden. Gelet op de grote betekenis voor de vorming van de student mag van iedere universiteit verwacht worden dat ze deze gesprekken op alle mogelijke manieren stimuleert. Dat geldt niet alleen in de collegezaal, maar bijvoorbeeld ook in het verband van studentenverenigingen. Vanuit de student bezien is een universitaire studie zonder een actief lidmaatschap van een studentenvereniging daarom bij voorbaat gemankeerd.

Levensovertuiging

Het academische debat binnen een universiteit beperkt zich natuurlijk niet tot puur wetenschappelijke discussies. Het strekt zich desgewenst uit over alle aspecten van het maatschappelijke leven. Daarbij kon van oudsher zonder enig bezwaar de levensovertuiging in de discussie worden ingebracht, mits men maar bereid was deze ook aan bevraging door anderen bloot te stellen en de persoonlijke vooronderstellingen te expliciteren.

De berichten echter die ons de laatste tijd vanuit verschillende universiteiten bereiken, lijken met dit goede academisch principe op gespannen voet te staan. Kennelijk heeft her en der binnen de Nederlandse academische wereld de overtuiging postgevat dat het gesprek binnen de universiteit zich tot puur wetenschappelijke ‘feiten’ dient te beperken. Van deelnemers aan het academische debat wordt kennelijk verwacht dat ze daarbij hun persoonlijke levensovertuiging thuislaten of ten minste op non-actief zetten.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 2 september 2016. (We hebben momenteel een mooi aanbod voor nieuwe abonnees.)