blog

Evolutietheorie is wetenschappelijk gezien geen gevestigde kennis

Ruimte voor tegenstemmen

In Baambrugge heeft dr. Van den Brink een evolutionistische overmacht ervaren. Ik kan het me indenken. Reden te meer om de bezinning gaande te houden over de vraag of christenen en theologen iets eigens te zeggen hebben. Eigenwijsheid is inderdaad ongepast, maar gezond, geestelijk zelfbewustzijn hoeven we ons niet uit handen te laten slaan.

Uit de veelheid van thema’s die de vorige artikelen opriepen, kies ik er drie om over door te denken: de betekenis van bijbelse theologie en exegese, het beroep op artikel 2 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de vraag naar wetenschap en kennis.

Bijbelse theologie

De aanvaarding van de evolutietheorie dwingt ons tot een nieuwe uitleg van talloze Schriftplaatsen en -woorden. Daaruit ontstaat het beeld dat de schepping niet volmaakt was. Er was lijden onder mensen en dieren, er was volgens sommigen ook de (lichamelijke) dood. Wie aan Genesis 1-3 symbolisch gehalte toeschrijft, kan van de zes scheppingsdagen zes perioden maken die in overeenstemming met de evolutietheorie miljoenen jaren hebben geduurd. Dr. Van den Brink somt een hele rij theologen op die dit harmoniemodel aanhangen en nochtans orthodox bleven.

Opmerkelijk is dat geen van deze theologen het vakgebied ‘exegese en bijbelse theologie’ beoefent. Je hebt de bijbels theologen en exegeten tegen als je bijbelse grondwoorden van betekenis laat veranderen ten gunste van een harmoniemodel. Zuiver exegetisch kunnen we van woorden als dag, dood, voltooid, goed echt niet wat anders maken. Uitlegkundig maak je ook een vreemde stap als je de ‘stoffelijke mens’ in 1 Korinthe 15:47 uitlegt als ‘sterfelijk geschapen mens’.

Mijn vragen over de staat der rechtheid staan dus nog steeds open. In het harmoniemodel verandert de zondeval namelijk van karakter. Was er een staat der rechtheid, dan was de zondeval een keuze om zich in het kwaad te storten en van God los te maken. Was er van den beginne echter al menselijke agressie, dan wordt de zondeval een keuze om in het kwaad te volharden en te verergeren en zich niet tot God te keren. Maar deze laatste gedachte is vreemd aan de Schrift. Zoals in de bijbelse antropologie (leer van de mens) ook geen enkel spoor te vinden is van afstamming van de dieren – integendeel.

Ds. A.J. Mensink reageert op het artikel ‘Overweeg geleide evolutie’ van dr. G. van den Brink in ‘De Waarheidsvriend’ van 17 april. Het eerste deel van dit drieluik verscheen op 20 maart. De volledige tekst van de laatste aflevering is hier én in de papieren versie van ‘De Waarheidsvriend’ op 1 mei te lezen.