Ruimte voor rouw
Precies daar gaat het mis in troostpastoraat: als je gaat vergelijken, als je leed gaat afwegen tegen ander leed
Gemis kan gaan over wat je ooit had, maar kwijt bent geraakt. Je baan. Je gezondheid. En het ergste, onze menselijke relaties: die ene mens die je bent kwijtgeraakt aan de dood. Gemis kan ook gaan over wat aan je voorbij is gegaan, je hebt het eenvoudig nooit gehad. Pas op latere leeftijd kom je erachter wat je hebt gemist. Gemiste kansen, gemiste liefde. Dan is er gemis dat met de toekomst te maken heeft. Je weet dat je nooit die droomstudie zult kunnen volgen. Het zit er gewoon niet (meer) in. Je zult nooit, zoals anderen om je heen, kinderen hebben of kleinkinderen.
Het beste wat je kan overkomen bij gemis, is dat er iemand luistert. Iemand die niet oordeelt, die het niet kleiner maakt – en het ook niet groter laat zijn. Iemand die luistert en aan wie je merkt dat je gemis op waarde geschat wordt. Ook al is het gemis daarmee niet weg, er komt ruimte voor rouw.
Het lijkt me dat we de komende maanden, en misschien wel jaren, aan rouwpastoraat moeten doen. Ik denk dan in het bijzonder aan jonge mensen. De vijftien-, zestien- en zeventienjarigen die de excursie moesten missen die hun schoolperiode zo bijzonder zou maken. Jongeren die negentien waren of twintig en aan een vervolgstudie begonnen. Jongeren die niet de vriendenkring hebben kunnen opbouwen die anderen wel hebben, soms tot hun pensioen aan toe. Jonge mensen die de weg naar de kerk zijn kwijtgeraakt. Jongeren die twee jaar missen in een periode dat je het meest gevormd wordt.
‘Maar denk ook eens aan al die anderen, die op hun manier onder de pandemie hebben geleden…’ En precies daar gaat het mis in troostpastoraat: als je gaat vergelijken, als je leed gaat afwegen tegen ander leed.
Nu het land weer opengaat, moeten we leren rouwen. En als de kerk ergens iets kan betekenen, dan is het wel door bij mensen te zijn die rouwen. Laat het een thema voor jeugdpastoraat zijn. ‘Wat heb jij gemist, toen je midden in de pandemie kwam te zitten?’