Op zoek naar de nooduitgang

Het aantal zelfdodingen in Nederland neemt sinds 2007 (weer) toe, maakt het Centraal Bureau voor de Statistiek duidelijk. De laatste twee jaar met maar liefst dertien procent. Suïcide eist meer slachtoffers dan het verkeer, schrijft ds. J. Belder.

Joyce sprong van elf hoog en was op slag dood. Mevrouw Barendsen nam een dodelijke hoeveelheid pillen in. Klaas-Jan werd weggerukt van voor een aanstormende trein, hij overleefde, evenals de hoogbejaarde mijnheer Van Arnhem, die in diepe wanhoop dreigde zijn polsen door te snijden. Was er bij de laatste sprake van reëel suïcidegevaar of was zijn dreiging louter een schreeuw om aandacht en hulp? Zorgwekkend is de stijgende lijn zelfdodingen onder jongeren.

Bestaan er risicogroepen? Jazeker. Er zijn psychische ziekten met onhoudbare angsten, wanen en hallucinaties, al dan niet met dwang- en bevelcommando’s. Het proces van verwerking van de werkelijkheid kan zo verwrongen zijn dat sprake is van ontoerekeningsvatbaar gedrag. Niet of onvoldoende opgehelderde innerlijke conflicten kunnen het pad effenen naar de ultieme wanhoopsdaad. Hetzelfde geldt van verdrongen intermenselijke conflicten – ze kunnen of mogen niet geuit worden – waardoor agressie naar binnen slaat. Bedoeld voor de ander, keert ze zich nu tegen het eigen ik.