Op de openbare basisschool
Het is best bijzonder dat er in ons land elk jaar meer dan 20.000 leerlingen op de openbare scholen met bijbelverhalen in aanraking komen. De lessen godsdienstige vorming gaan over thema’s uit het leven van de kinderen, soms met bijzondere resultaten.
Ook bijzonder is dat het recht van leerlingen op de openbare basisschool om godsdienstig vormingsonderwijs te krijgen wettelijk is vastgelegd in de Wet op het Primair Onderwijs in artikel 50, 51 en 184b.
Niet evangeliseren
Corrieke Vermeer (zie kader ‘Verhalen aanreiken’) en haar collega’s zijn in dienst van de stichting Protestants Centrum Godsdienstig Vormingsonderwijs (PC GVO). Ze mag ‘in de lessen wel haar overtuiging laten doorklinken, maar geen appèl doen’, vertelt ze.
Dat is, zoals we ongetwijfeld begrijpen, niet altijd even eenvoudig. Vandaar dat PC GVO in samenwerking met Driestar-educatief een lectoraat heeft ingesteld dat de leerkrachten in dienst van PC GVO handvatten aanreikt voor de doordenking en uitvoering van hun taak: leerlingen laten werken aan hun identiteit, zodat ze hun plek vinden in het geheel van de samenleving.
Bijbelse verhalen
De lessen godsdienstige vorming gaan over thema’s uit het leven van de kinderen. Die verbinden ze met bijbelse en levensbeschouwelijke verhalen. Dat gebeurt vaak aan de hand van thema’s als ‘anders zijn’, ‘ieder mens is uniek’, ‘verwachten’, ‘water en regenboog’. Zo ervaren kinderen wat het geloof in God kan betekenen voor mensen van toen en kinderen van nu. PC GVO-docenten als Corrieke zijn niet verbonden aan de openbare school. Ze vertellen de verhalen vanuit hun christelijke overtuiging en geven op een deskundige wijze hun lessen. Soms met bijzondere resultaten. Daarvan geeft een andere PC GVOdocent een mooi voorbeeld:
‘Soms mailen ouders dat kinderen het erg naar hun zin hebben in de lessen. Kinderen nemen het dus echt mee naar huis. Een moeder vroeg per mail: “Mijn dochter vindt de verhalen zo mooi. We willen een kinderbijbel aanschaffen om in het gezin te lezen. Kun je advies geven welke kinderbijbel ik kan kopen?” We mogen niet evangeliseren, maar ik kan de kinderen ook bereiken zonder te zeggen dat ze moeten geloven. God kan immers één woord gebruiken, zodat een kind geraakt wordt. Bij God is niets onmogelijk. Dit onderwijs heeft gebed nodig, zeker als je de kracht daarvan onderschrijft. Duizenden kinderen in Nederland worden wekelijks bereikt en dat is niet gering.’ (Feike Geusebroek in DRSmagazine, november 2019)
Afhankelijk
Godsdienstig vormingsonderwijs op de basisschool is moeilijk werk. Het is ook mooi werk. Onze docenten weten zich in hun werk afhankelijk van onze Heer. Zij hebben op hun toch wel wat eenzame positie ons gebed nodig, evenals trouwens de kinderen en de ouders die protestants godsdienstig vormingsonderwijs aanvragen.
Verhalen aanreiken
‘Elke week geef ik op drie scholen lessen godsdienstig vormingsonderwijs. Op één school geef ik les aan kinderen uit alle groepen, op de andere scholen heb ik kinderen uit de bovenbouw. Een les duurt 45 minuten. Over het algemeen zijn de kinderen heel enthousiast. Ze houden van verhalen en het is echt anders dan de gewone lessen. Ik probeer er ook altijd een feestje van te maken, met een leuke verwerking, iets naspelen of iets knutselen.
In de lessen mag ik wel mijn overtuiging laten doorklinken, maar ik mag geen appèl doen. Het gaat erom dat kinderen zelf een mening vormen over dingen. Ik reik hun een verhaal aan met een persoon die dingen meemaakt. Daaraan kunnen zij zich spiegelen. Bij godsdienstig vormingsonderwijs gaat het vooral om een gesprek: ‘Hoe kijk jij ernaar?’ Kinderen vragen mij bijvoorbeeld hoe je weet dat God bestaat. En als God bestaat, waarom is er dan zoveel ellende?’ Zo geeft Corrieke Vermeer in DRS-magazine van november 2019 een indruk van haar werk op drie openbare scholen.
PC GVO
Vanaf augustus 2009 wordt het godsdienstig vormingsonderwijs op openbare scholen gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). In dat jaar is ook de stichting Protestants Centrum Godsdienstig Vormingsonderwijs (PC GVO) opgericht vanuit het CIO-O. CIO-O is de commissie onderwijs van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken. Op dit moment nemen zo’n negen verschillende kerkgenootschappen in deze commissie een plaats in. Op plaatselijk niveau zijn kerken of commissies vaak al van oudsher betrokken bij dit onderwijs en de docenten die GVO-lessen geven. Zij proberen onder andere de openbare scholen te enthousiasmeren om daadwerkelijk te voldoen aan hun wettelijke verplichting om op verzoek van de ouders GVO te laten geven. Wie wil weten of dat in zijn of haar omgeving het geval is, kan het best de betreffende regiobegeleider van het PC GVO benaderen. Meer info via pcgvo.nl.