Puriteinen verwoorden verschillende geloofservaringen om het geestelijk leven te bewaren voor intellectualisme en zakelijkheid. Hun doel is juist om verwondering, verlangen en blijdschap te stimuleren als de grondtonen van de omgang met God.
Een van de belangrijkste puriteinen is Richard Sibbes. In verschillende geschriften heeft hij uitvoerig aandacht besteed aan uiteenlopende geloofservaringen. Via hem ontdekken we welke plaats de geestelijke beleving inneemt in het puritanisme. Vijf aandachtspunten.
Puritanisme
Het puritanisme is een Engelse hervormingsbeweging in de zestiende en zeventiende eeuw. Ze probeert eerst de structuren van de Engelse kerk te veranderen, maar als dat niet lukt, zoekt ze een reformatie van hart en leven via prediking, onderwijs en geschriften. Kenmerkend voor puriteinse schrijvers is hun pastorale gerichtheid. De geloofsleer komt dus niet los aan de orde, maar steeds in nauwe betrokkenheid op de mens en de gelovige. Een gevolg daarvan is dat er meer aandacht komt voor de geestelijke beleving. Deze nadruk is kenmerkend voor de tijd na de Reformatie, als in Europa de geloofservaring sterker in beeld komt.
Richard Sibbes
Richard Sibbes wordt geboren in 1577 en overlijdt in 1635 op 58-jarige leeftijd. Hij werd in zijn tijd al veel gelezen en heeft aanzienlijke invloed gehad. Zijn geschriften, die in de vorige eeuw zijn herdrukt door de Schotse uitgeverij The Banner of Truth, gaan bijna altijd terug op preken. Er bestaan enkele Nederlandse vertalingen.
Sibbes staat in de lijn van William Perkins, de grondlegger van het puritanisme, en andere vroege puriteinen. Tegelijk is er ook verschil. Sibbes richt zich namelijk minder op de concrete levenspraktijk van gelovigen, maar sterker op hun hart en beleving. We zien bij hem een verinnerlijking optreden, een mystieke tendens. Sibbes’ verbinding tussen Christus en het hart wordt door latere puriteinse auteurs als John Owen en Thomas Goodwin overgenomen en staat in de lijn van de klassiek-westerse geloofsbeleving van Augustinus en Bernardus van Clairvaux.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 18 mei 2023. Neem een jaarabonnement(€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actieen lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!