column

Leeg huis

Op 6 mei werd het Huis van de Europese Geschiedenis in Brussel geopend. Omdat ik net die dag in Brussel was, ging ik er een kijkje nemen. Conclusie: het Huis laat helaas vrij nauwkeurig zien hoe het Europese project een ziel mist.

Het begint op de begane grond allemaal heel gemoedelijk en oppervlakkig met de uitwisseling van eten, drinken, gedachten en mode in Europa. Wie zou daar op tegen zijn? De selectie die vervolgens op hogere verdiepingen uit de Europese geschiedenis wordt gemaakt, is typerend maar niet overtuigend. De Franse Revolutie, de <i>code civil<p> van Napoleon, Marx, maar ook de slavernij en het kolonialisme – het zit er allemaal in, zonder dat er een verhelderend verhaal bij wordt verteld, of het moest zijn dat Frankrijk heel belangrijk is. Alsof de tentoonstelling voor zichzelf spreekt. Dat doet zij niet. 

Veelzeggend is ook wat er ontbreekt. Er is geen enkele verwijzing naar de Reformatie, de kerk van Rome of het christelijk geloof. Het is alsof de Europese geschiedenis enkel een prelude is geweest op het socialisme en alsof het christelijk geloof het Europese continent niet heeft gevormd. Voorbij is de tijd dat men zich afzette tegen het christelijk geloof. Het is nu gewoon niet meer in beeld.

Slechts één onderdeel van de permanente tentoonstelling is wél overtuigend, en dan ook direct voluit indrukwekkend: dat over de Eerste en vooral de Tweede Wereldoorlog. In het donker kom je een afzonderlijke ruimte binnen, waar in beeld en geluid de verschrikkingen worden getoond. Hier lijken de samenstellers opeens wel een completer verhaal te kunnen vertellen over de noodzaak van Europese samenwerking. Zie hoeveel doden er vielen in beide vreselijke oorlogen en je bent het er mee eens: dit nooit weer!

Maar wat dan wel? Eenmaal aangekomen op de bovenste verdieping, blijken de instituties van Europa in het zonnetje te worden gezet: interactief ontdekt de bezoeker de plaats en bevoegdheden van commissie, raad en parlement. Dat is een formeel verhaal. De vraag blijft: waar moet het naar toe met Europa? Met die onopgeloste vraag in gedachten neemt de vermoeide bezoeker de lift naar beneden.

A. Huijgen