De oude Drees zei het al: niet alles kan, en zeker niet alles tegelijk. En onze vorige premier, Rutte, werd niet moe van te zeggen dat de essentie van politiek het maken van keuzes in schaarste is. Een waarheid waaraan wat meer populistische collega’s zich graag onttrekken. Alsof de werkelijkheid simpel is en met een paar duidelijke soundbites naar je hand is te zetten.
Een mooie illustratie daarvan vormde de stemming over mijn motie een paar maanden geleden met als strekking om eerst alle boeren (PAS-melders) en garnalenvissers die nog op een natuurvergunning wachten van een vergunning te voorzien, alvorens werk te gaan maken van 130 km/u rijden overdag op de snelweg. Opmerkelijk genoeg stemden BBB en PVV tegen, alsof er geen sprake is van schaarse stikstofruimte en alles wel tegelijk kan.
Het ultieme moment dat de schaarste zich opdringt, is tijdens de begrotingsbesluitvorming op weg naar Prinsjesdag. Tegenvallers moeten worden ingepast in de begrotingen van de diverse departementen. Iedere euro kan maar één keer worden uitgegeven. En het begrotingstekort mag niet te hoog oplopen. We willen onze kinderen immers niet opzadelen met te hoge schulden. Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen. Is dat de btw op pretparken laag houden en de giftenaftrek beperken, zoals de coalitie wil, of precies andersom?
Uiteindelijk gaat het bij keuzes maken om wat werkelijk van waarde is en de werkelijkheid op waarde schatten. Met wensdenken dat alles tegelijk kan, hoe aantrekkelijk het voor velen misschien ook voelt, draaien we de samenleving én onszelf een rad voor ogen. Daarom plaatsen we bij de ChristenUnie tegenover het makkelijk klinkende populisme een politiek van hoopvol realisme.
Realisme, want we zien de soms pijnlijke schaarste eerlijk onder ogen. Of het nou gaat om natuur, klimaat, ruimte of de begroting. En tegelijk hoopvol, want we weten dat God deze wereld niet loslaat, dat er licht vanuit Gods toekomst op het heden valt. We beseffen dat een goede afloop uiteindelijk niet van ons afhangt. Zo, ontspannen én verantwoordelijk, hoop ik in het nieuwe politieke jaar oppositie te gaan voeren voor ons land.