In Putten preekte ds. Johannes Smith wel drie, vier uur

In Putten zijn een plein en zes straten naar een predikant genoemd, maar er is geen Ds. Smithplein of -straat. K.A. Gort schreef over de achttiende-eeuwse ds. Johannes Smith echter een boek. Hij vult hiermee een leemte op, schrijft dr.ir Van der Graaf.

Dominee Smith was predikant in Putten van 1742 tot 1760 en in Bremen van 1760 tot 1795. K.A. Gort – ook uit Putten – schreef in Perioden uit het leven van dominee Johannes Smith (1712-1796). Het leven en levensklimaat van een 18e-eeuwse calvinistische dominee uitgebreid over hem.

Waarom? Het motief ligt in een stelling die wijlen prof. dr. S. van der Linde ooit bij zijn proefschrift schreef: ‘De beoefening der plaatselijke kerkgeschiedenis verdient aanmoediging, opdat de algemeene er concreet en levend door worde.’

Noten

Dat er maar liefst ruim 600 pagina’s aan deze pastor worden gewijd heeft een oorzaak. ‘Intimi weten van mijn passie voor noten’, zegt Gort zelf. Het boek wandelt op noten, zoals dat heet. Die noten zijn zeer uitgebreid, het boek is ‘op de bronnen geschreven’.

Voeg daarbij de vele ‘uitweidingen’ die de auteur schrijft bij allerlei onderdelen van het leven van ds. Smith en het volume van het boek is verklaard.

En nog omringt ‘het ongeschrevene het geschrevene’. Gort vraagt zich daarbij zelfs af of hij niet eerder de samensteller dan de schrijver van het boek is. Maar intussen biedt hij een arsenaal vol lezenswaardige historische wetenswaardigheden, anekdotes en documenten – meestal weergegeven in het oorspronkelijke oud-Nederlands – die hij op zijn speurtocht uit bibliotheken en archieven opdiepte. Ik haal slechts enkele krenten uit de pap.

Lees de volledige tekst van deze toespraak in De Waarheidsvriend van 3 juni 2016. (We hebben momenteel een mooi aanbod voor nieuwe abonnees.)