in memoriam
In memoriam ds. J. de Vreugd (1945-2024)
Op 6 augustus overleed ds. Jaap de Vreugd. ’s Morgens hadden we samen met zijn vrouw, Dicky, en kinderen en kleinkinderen aan zijn bed Psalm 121 nog gelezen en met hem gebeden.
Vooral vers 8 drong tot ons door: ‘De Here zal uw uitgang [uit dit leven] en uw ingang [in het leven van de toekomende eeuw] bewaren van nu aan tot in eeuwigheid.’ ’s Middags om vijf uur overleed hij.
Joodse vrienden
Een groot verlies, allereerst voor zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen, die hem echt zullen missen, maar ook voor allen in de wereldwijde familie van Christenen voor Israël. Met grote wijsheid en bedachtzaamheid leidde hij met vastberadenheid en onverzettelijkheid als voorzitter het werk van Christenen voor Israël. Als redactielid van Israël Aktueel en Israël en de Kerk stuurde hij daarnaast de bijbelse en theologische bezinning op Israël en het Joodse volk, gevoed door een enorme belezenheid van de literatuur over Israël en het Jodendom.
Zijn persoonlijke contacten met vele Joodse vrienden in Nederland en in Israël hebben ongetwijfeld veel bijgedragen aan een toenemend wederzijds respect tussen velen uit de christenheid en het Joodse volk. Grote indruk maakte het in Israël, toen hij zich daar in vloeiend modern Hebreeuws in zijn toespraken richtte tot het aanwezige Joodse publiek.
In zijn boek Het wonder van Israël. Overdenkingen bij het bestaan van de staat Israël lees ik: ‘Het is per saldo onbegrijpelijk dat de kerk gekomen is tot de ontkenning van Israël als volk van God. De vervangingstheologie kan niet anders gezien worden dan als een wrange vrucht van heiden-christelijke hoogmoed waar Paulus zo tegen waarschuwt in Romeinen 11. Wie eerlijk de Schriften leert lezen, moet tot andere conclusies komen. Het is te wensen dat de kerk in een proces van bekering en verootmoediging tot dit eerlijk lezen van de Schriften komt. De kerk kan alleen tot waarachtige vernieuwing komen, wanneer ze haar wortels in Jeruzalem (her)ontdekt.’
Haaften, Bodegraven, Amersfoort
Jacob de Vreugd werd op 28 maart 1945 geboren en groeide op in Katwijk. Hij studeerde theologie in Utrecht, van 1964 tot 1969 bij onder anderen prof. A.A. van Ruler. Daarna werd hij predikant in Haaften (1970-1975), Bodegraven (1975-1982) en Amersfoort (1982-2007).
In 1978 leidde hij voor het eerst een reis naar Israël. Er zouden er nog tientallen volgen. Die eerste reis sloeg in als een bom, vooral het bezoek aan de Westelijke Muur in het hart van Jeruzalem, waar hij zich existentieel realiseerde dat het volk Israël leeft en dat God trouw blijft aan Israël. Overweldigd door het besef dat de Allerhoogste hem daar een persoonlijke ervaring gaf, zette hij zich daarna meer dan ooit in voor Israël en het Joodse volk. Sindsdien raakte hij (naast andere landelijke functies, onder andere als voorzitter van de HGJB) betrokken bij het Israëlwerk, eerst bij Nes Ammim en het Bezinningscomité Zicht op Israël, daarnaast als lid en waarnemend voorzitter van de Hervormde Raad voor de verhouding Kerk en Israël.
Hij is ook jarenlang visitator-generaal geweest en lid van het Generaal College voor Opzicht en Tucht in de Nederlandse Hervormde Kerk. In Amersfoort heeft hij gestreden voor het behoud van de twee GB-wijken (Sint-Joriskerk en Adventkerk), toen in de jaren tachtig de hervormde gemeente Amersfoort moest inkrimpen.
Sinds de jaren negentig volgde hij zijn roeping voor Israël en het Joodse volk als bestuurslid en later voorzitter van Christenen voor Israël. Hij was betrokken bij de oprichting van ‘Christen an der Seite Israels’ in Duitsland en bij C4I International. Er volgden vele spreekbeurten voor Israël, artikelen in de krant en Israël en de Kerk (waarvan hij vanaf het begin redactievoorzitter was), en ook een boekuitgave, Het wonder van Israël. Hij onderhield veel contacten in de Joodse gemeenschap in Nederland en Israël. Moge zijn nagedachtenis velen tot grote zegen en inspiratie zijn en blijven.
Uw volk mijn volk
Op maandagavond 12 augustus vond in de Sint-Joriskerk te Amersfoort de begrafenisdienst plaats. De dienst werd geleid door zijn zoon drs. Kees de Vreugd, die in de overdenking sprak over ‘Uw volk is mijn volk, uw God is mijn God’ naar aanleiding van Ruth 1:7b-19a. De begrafenis had op 13 augustus in Katwijk plaats.