De profeet Hosea is vooral bekend vanwege zijn huwelijk met een overspelige vrouw: Gomer. Een verbintenis die de afvalligheid van het tienstammenrijk moest uitbeelden. Zijn boek beweegt tussen uitersten: van totale hopeloosheid tot onverwachte verlossing.
De profeet Hosea leefde in de achtste eeuw voor Christus, vóór de verwoesting van Samaria. Het gelijknamige Bijbelboek bestaat uit twee delen: de verhalende hoofdstukken (1-3) en de profetische redevoeringen (4-14).
De profeet krijgt de opdracht een “vrouw van de hoererijen” te trouwen. Dat kan betekenen dat zij van meet af aan zo bekendstond, maar het is ook mogelijk dat zij pas later dat verkeerde gedrag ging vertonen. Die tweede uitleg sluit aan bij de parallel die God trekt: Hij vergelijkt Israël met een overspelige vrouw, vanwege zijn ontrouw na het sluiten van het verbond. De vrouw van Hosea, Gomer, krijgt kinderen met symbolische namen: Jizreël, Lo-Ruchama (‘geen ontferming’) en Lo-Ammi (‘niet Mijn volk’).
Ambtsdragers
Voor ons voelt het vreemd dat een profeet zo’n ingrijpende opdracht krijgt, die zo direct zijn persoonlijke leven raakt. De meeste ambtsdragers van nu proberen hun privéleven en hun kerkelijke taak toch enigszins gescheiden te houden. Belangrijk om te beseffen is dat profeten geen gewone ambtsdragers waren, zoals priesters en Levieten.
Hoe konden profeten de Israëlieten bereiken? Sommigen gebruikten daarvoor symbolische handelingen. Zo lag Ezechiël op zijn zijde op straat (Ezech. 4) en gaf Jesaja zijn kinderen symbolische namen (Jes. 7-8). Zulke opvallende daden riepen vragen op bij de omstanders en boden de profeten de kans hun boodschap uit te leggen.
Op die manier krijgt Hosea de gelegenheid de namen van zijn kinderen toe te lichten. Zijn woorden van kritiek op het volk zijn scherp, maar ook hoopvol: hij kondigt aan dat de Israëlieten opnieuw kinderen van de levende God zullen worden. In de toekomst zal gezegd worden: Ammi (‘Mijn volk’) en Ruchama (‘ontferming’). Dat laat zien dat de verbondsrelatie tussen God en Zijn volk nooit helemaal wordt verbroken. Binnen het kader van dat verbond kunnen zware straffen volgen, maar toch is er daarna weer herstel. Dat blijkt ook uit het slot van Leviticus 26: na de uitvoering van de vervloekingen, is er een mogelijkheid van vergeving en herstel (vgl. Deut. 30:1-10).
God maakt duidelijk wie wij mensen zijn, en Wie Hij is
Kalverdienst
Toen Jerobeam koning werd over het tienstammenrijk, richtte hij twee heiligdommen in met gouden kalveren: één in Dan in het noorden en één in Bethel in het zuiden. Hosea beschrijft deze kalverdienst in hoofdstuk 8 (zie ook 10:5 en 13:2) als de oorzaak van de val van het noordelijke rijk. De naam Beth-Aven (‘huis van slechtheid’; 4:15; 10:5) geeft treffender weer wat er werkelijk gebeurde dan de oorspronkelijke naam Bethel (‘huis van God’).
Daarnaast vereerde het volk ook de Baäls – waarschijnlijk in een mengvorm met hun eigen godsdienst. De Baäldienst had een sterke aantrekkingskracht, omdat Baäl als vruchtbaarheidsgod werd gezien, verantwoordelijk voor de oogst. Blijkbaar vonden de Israëlieten het moeilijk te geloven dat alleen de Heere voedsel schenkt.
Hosea klaagt ook de priesters aan en verwijt hun het geven van slecht onderwijs (4:6). Verkeerd onderricht door priesters is catastrofaal voor het volk: het gaat hierdoor ten onder. In hoofdstuk 4:8 staat het verwijt dat de priesters de zonde van Gods volk eten: zij eten een deel van de offers en schenken het volk altijd vergeving.
Onvoorwaardelijke liefde
Na een periode van straf ontfermt de Heere Zich uiteindelijk weer over Zijn volk. Vooral Hosea 11 legt van dit proces getuigenis af. De grond voor Gods erbarmen ligt in Zijn onvoorwaardelijke liefde. In een toespeling op de beloften aan Abraham wordt gezegd dat het nageslacht van de zonen van Israël zo talrijk zal zijn als het zand van de zee, dat niet te meten en niet te tellen is (Hos. 1:10; Gen. 22:17).
"*" geeft vereiste velden aan