Ds. L. Kievit geeft klagers gelijk. Hij is vaak kritisch over de preekkwaliteit van andere dominees. Los van de vraag of dit terecht is, is het onmiskenbaar waar dat het preekklimaat is veranderd. Wat kan het geloof in de prediking positief voeden?
Het geheim van de zondagse preek is dat God er Zelf actief in wordt. Het gaat erom dat Christus nabijkomt en zegt: ‘Ik wil eens met je praten.’ Dat is de erfenis die ds. L. Kievit ons als kerk schonk.
Hoe verwerken wij deze erfenis? Leeft de preek onder ons? Ervaren we weleens dat het ‘heilige’ gebeurt? Wat zijn mogelijke obstakels om Christus’ stem te vernemen? Hoe kan het vertrouwen en geloof in de prediking in onze tijd worden gevoed?
Levensmoeheid onder jongeren
Als we nadenken over belemmerende factoren rond de preek, springt het thema ‘levensmoeheid’ in het oog. Op 22 mei 1952 hield ds. Kievit een lezing in de Beatrixhal in Utrecht. De zaal zat vol met jongeren. Hij zei tegen hen: ‘Een matheid heeft zich als een klamme mist over het hedendaagse levensgevoel gelegd. Wat we vragen is wat vrede en vertier. Het levensgevoel is niet moedig, maar het is moe.’ Het gevolg is dat de zondagse preek onder druk komt te staan, juist bij de jonge generatie: ‘Wie houdt het hoofd en hart vrij voor het kerkelijk leven? Voor het kerkelijk leven dat zich concentreert op de kerkdienst, waarin het Woord centraal staat?’ Het levensgevoel dat zich begin jaren zestig breed maakt, staat de rust in de weg die nodig is om sensitief te worden voor de levende stem van Christus.
Intussen zijn we tientallen jaren verder. Waar ds. Kievit slechts voorzichtig de cultuur duidt, zien wij het vandaag ook overal om ons heen. Twintigers en dertigers hebben met zo veel te dealen. Ze komen er soms amper aan toe om in God te geloven en de grote vragen van het leven te doordenken. Het is belangrijk dat we ons als kerk hiervan bewust zijn en dat we elkaar de vraag stellen welke toewijding en concentratie God en Zijn Woord in ons leven krijgen.
Praktische preken
In diezelfde jongerenlezing legt ds. Kievit de vinger ook bij een ander thema dat de actuele prediking in zijn dagen bedreigt. ‘Nu wordt uit den treure betoogd dat het met de preek niet in orde is. Hebben dominees geen tijd meer om een goede preek te maken, gaat de gemeente hen niet meer ter harte?’
Het preekklimaat is door de jaren heen onmiskenbaar veranderd. Voorheen stempelden dogmatische thema’s van verbond en verkiezing, en heilsordelijke vragen van toe-eigening van het geloof preken inhoudelijk, maar vandaag de dag is er een sterk verlangen naar praktische, directe en actuele verkondiging. Opmerkingen die je als dominee zomaar kan horen, zijn: ‘Wilt u niet te lang preken?’, of: ‘Heeft u nog een pakkend voorbeeldje voor de kinderen?’ of: ‘Ik wil wel graag echt iets nieuws leren’, of: ‘Kunt u nog aandacht besteden aan ons adventsproject?’
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 6 juli 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!