Ds. Bartlema na oorlog onder tucht

De orthodoxe predikant R. Bartlema is één van de twintig hervormde predikanten die na de oorlog onder tucht wordt gesteld. Niels van Driel zoekt uit waarom.

Het gros van de hervormd-gereformeerden heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog een afkeer van het nationaalsocialisme. Toch zijn velen niet actief in het verzet. De opvatting dat de bezetter een oordeel van God is, weerhoudt hen vaak. Ds. Roelof Bartlema is de meest prominente predikant die hierin gelooft. En dat heeft hij na de oorlog geweten.

Ds. Bartlema (1889-1963), wiens leven en werk dr. J. van der Graaf in Zij hadden wat te zeggen (2004) in algemene zin schetst, is bij het uitbreken van de oorlog een ervaren predikant, die als krachtige persoonlijkheid, begaafd theoloog en bezield prediker ingang heeft bij velen. Er is één probleem: Bartlema is niet zomaar leerling van prof. Hugo Visscher, hij volgt hem ook door dik en dun: in zijn afsplitsing van de ARP, in zijn kritiek op het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond, maar ook in de pro-Duitse uitlatingen die hij als voorzitter van de jongelingsbond doet in onder meer De Vaandrager.

Dit alles wordt ds. Bartlema niet in dank afgenomen.