Dr. J.A. van den Berg over Augustinus’ actualiteit
Augustinus heeft veel invloed op het leven van dr. J.A. van den Berg gehad. Zijn recente Artiosboekje Reizen met Augustinus', is er een kleine weerslag van. Tineke van der Waal spreekt er met de predikant uit Groningen over.
De kerkvader Augustinus is volgens dr. Van den Berg in reformatorisch Nederland vaak vrij eenzijdig gelezen en de verwerking van zijn werk tot dusver onvoldoende. ‘Een grote groep jongeren heeft nauwelijks een gevoel bij de kerkvader, terwijl zijn denken van grote betekenis is geweest voor de cultuur en voor de kerk. Het is goed om de lange lijnen van Gods handelen in de geschiedenis te zien. Het zijn vooral de latere geschriften over genade en vrije wil die op de reformatorische traditie invloed hebben gehad.’
Augustinus heeft vandaag een nieuwe actualiteit, zegt dr. Van den Berg. ‘Hij leefde in een cultuur met veel verschillende stromingen. De overheid was in zijn tijd christelijk geworden, maar in intellectuele kringen was het christelijk geloof zeker niet de enige mogelijkheid. Net als in onze tijd.’
Wat kunnen we speciaal in de 21e eeuw van Augustinus leren?
‘Vooral dat hij er sterk de nadruk op legt dat het leven een eenheid vormt. Dat moeten wij ook zien. Elk aspect van het leven lijkt vandaag zijn eigen regels, wetten en goden te hebben. Augustinus corrigeert dat door zijn opvatting dat we alles moeten zien vanuit God, de enige God, onze Schepper Hij zet de gedachte recht dat geloven privé is – voor de zondag en verder voor achter de voordeur – en dat geld, economie of relaties zelfstandige grootheden zijn, die zich onttrekken aan het christelijk geloof. Van Augustinus leren we dus dat er in het leven geen gescheiden vakken zijn.’