column

De klassieke preek

Er heerst in onze maatschappij een alles overheersende trend van entertainment. Worden we even niet vermaakt, dan zappen we gewoon weg. Voor de klassieke preek, waarbij gewoonlijk een halfuur luisteren hoort, is deze trend niet hoopgevend.

De klassieke preek kan eigenlijk niet meer, zo houden diverse  godsdienstwetenschappers ons voor. Het is toch volstrekt uit de tijd om passief te luisteren naar een preek? Wie houdt dat nog vol? Dat moet veel flitsender en interactiever. De entertainmentswaarde is immers maatgevend. Amerikaanse televisiedominees hebben dat goed begrepen en er daverende successen mee geboekt. Televisiekijkers genoeg. Het is echter een invulling die ver afstaat van wat de Bijbel ons leert. De Bijbel behandelt ons eerlijk en richt zich op wat de mens nodig heeft, niet op wat de mens wenst. 

Vroeger placht men te zeggen: kerk en Bijbel zijn er wel voor de mens, maar niet naar de mens. Maar deze notie lijkt inmiddels zwaar aan slijtage onderhevig. De moderne mens lijkt domweg de tijd of het geduld niet meer te hebben voor boodschappen die verder reiken dan de vaak kortstondige wensen van het moment. En waarom zou hij ook? De grote etherische arena, tv of computer genaamd, bedient de moderne mens op zijn wenken: 80 tv-kanalen en miljoenen sites staan garant voor altijddurend entertainment. 

Het blijkt echter bedrog. Maar dat bedrog moet wel blootgelegd worden. In deze zaak mag de kerk haar opdracht niet verzaken. Zij zal daarom de strijd moeten aanbinden met de alles overheersende trend van entertainment. Ze moet niet meegaan met godsdienstwetenschappers die de klassieke preek als passé beschouwen. In het onderwijs merk ik dat leerlingen nog steeds ademloos kunnen luisteren naar een goed verhaal, zonder een enkel beeld. Zo zit de mens ook gewoon in elkaar. Het verhaal, de preek is geen verouderde vorm, maar hoort heel natuurlijk bij de mens. 

De hang naar entertainment geeft predikanten echter wel, meer nog dan in het verleden, een belangrijke verantwoordelijkheid om zich grondig voor te bereiden en in het ontwikkelen van retorisch talent. De preek moet niet afglijden in een voorspelbaar, obligaat verhaaltje. Op dat  moment wachten de godsdienstwetenschappers.

R. Toes