Brochure over prof. Herman Bavinck
2020 en 2021 zijn drukke herdenkingsjaren. Twee mannen van formaat die een grote bijdrage hebben geleverd aan de vorming en inrichting van onze huidige samenleving stierven honderd jaar geleden. Was 1920 het sterfjaar van Abraham Kuyper, in juli 1921 kwam een einde aan het leven van Herman Bavinck. Een bijzonder mens. Dogmaticus, ethicus, godsdienstpsycholoog. Invloedrijk in Nederland, vooral toen. Invloedrijk in verre buitenlanden tot op de dag van vandaag. Deze hoogleraar in Kampen en aan de Vrije Universiteit in Amsterdam heeft een kostbare erfenis nagelaten. Hij is ook een bron van blijvende inspiratie.
Het nieuwe bestuurslid van de Willem de Zwijgerstichting, dr. A. Goedvree uit Hoevelaken, heeft een boeiende brochure over Bavinck geschreven. Uiteraard kan niet de ‘hele Bavinck’ aan de orde komen in zo’n kort bestek. Na zijn dissertatie – en na het boekje in de Artios-reeks Een nieuwe geboorte. Actuele bezinning op de wedergeboorte – heeft de auteur nu een mooi boekje geschreven waarin de blijvende betekenis van zijn ‘held’ geschetst wordt.
Bij Bavinck draait het weliswaar om God en Zijn Woord, maar het gáát hem specifiek om de mens en zijn wereld. Het diepste motief van zijn denken is een ontmoeting tot stand te brengen van het bijbelse getuigenis en het gereformeerde belijden met de moderne wetenschappen en de moderne samenleving. Hoe kunnen we in deze tijd voor de moderne mens het christelijk geloof uitleggen en inzichtelijk maken? Daarom moet – en hierin was hij volkomen eensgeestes met Kuyper – de gereformeerde theologie in rapport met het bewustzijn van de tijd worden gebracht.
Bavinck bewijst, zowel in zijn dogmatiek als in zijn ethiek en godsdienstpsychologie, dat de toepassing van apologetiek en hermeneutiek (om met de moderne mens in gesprek te blijven) niet hoeft af te doen aan het gereformeerde gehalte van theologie en overige wetenschap.
Inmiddels leven we niet meer in de ‘moderne’, maar in de ‘postmoderne’ of zelfs de ‘postpostmoderne’ tijd. Hierin kan Bavinck een inspirerende gids blijken. Niet door hem te herhalen maar juist vanuit zijn verlangen, staande in de gereformeerde traditie en doortrokken van het huidige levensbesef, de weg te vervolgen. Waaraan valt dan concreet te denken? Het gaat om (1) gelovige betrekking op Schrift en belijdenis, (2) kennis van tijd en cultuur, (3) verbinding zoeken met andere wetenschappen en (4) dienstbaarheid aan kerk en wereld.
De auteur voegt in zijn laatste hoofdstuk twee ‘miniaturen à la Bavinck’ toe. Ze gaan over de uiteraard actuele thema’s van vandaag: seksualiteit en liberalisme.
Ds. Goedvree biedt in kort bestek veel. Ik hoop dat wat hij naar voren gebracht heeft, zal helpen om goed gereformeerd te theologiseren in rapport met het bewustzijn van de tijd waarin wíj leven. De brochure is te bestellen via www.willemdezwijgerstichting.nl of wdzst@kpnmail.nl of te verkrijgen via de boekhandel. Ze kost € 4,30. Wie donateur wordt van de Willem de Zwijgerstichting, ontvangt voor een donatie van minimaal € 7,00 per jaar twee lezenswaardige brochures.
Dr. G.J. Mink, Sliedrecht