Bezoek ons, Christus!

Praag is de stad van de romanschrijver Franz Kafka. Het is ook de stad van Johannes Hus. J. de Gier ontdekte dat de Tsjechische geestelijke – vanwege zijn kritiek op de kerk wordt hij in 1415 veroordeeld tot de brandstapel – ook dichterlijke gaven had.

Op het plein van de oude binnenstad staat Hus’ standbeeld en iets verderop is de Bethlehemkapel te vinden, gebouwd op de plek waar hij voor zijn volgelingen, de Hussieten, heeft gepreekt.

Zoekend naar gedichten rond advent en Kerst stuitte ik op een gedicht van Johannes Hus. Het is uit het Tsjechisch vertaald door Ad den Besten – de titel: ‘Bezoek ons, Christus! Grote Heer’ – en kreeg een plaats in zijn bundel Poëzie om te zingen

(1998). Een verrassing!

Johannes Hus wordt in 1369/70 geboren in het Boheemse plaatsje Husinec. Vandaar zijn naam. Als priester en hofkapelaan preekt hij zeer bewust niet in het Duits – Bohemen behoorde tot het Duitse keizerrijk – maar in het Tsjechisch, de volkstaal van Bohemen. In het Tsjechisch vertaalt hij ook de Bijbel, en in die zin vormt hij een schakel tussen de Engelsman John Wyclif uit de veertiende eeuw en Maarten Luther uit de zestiende eeuw.

Hij stuurt niet aan op een breuk met de Roomse Kerk, maar staat wel zeer kritisch tegenover allerlei misstanden in die kerk, zoals het verkopen van ambten en de handel in aflaten. Het leidt tot een reeks van conflicten, vervolgens tot excommunicatie en ten slotte tot veroordeling. Op het Concilie van Konstanz (1415) − waarvoor keizer Sigismund hem vrijgeleide heeft toegezegd! – wordt hij gevangengenomen en veroordeeld tot de brandstapel. Zijn volgelingen, de Hussieten, houden zijn naam levend.

Het volledige artikel is te lezen in De Waarheidsvriend van 12 december 2014.