blog

Actie kerkbalans: de kerkklok luiden

Een ‘spraakmakende gebeurtenis’, dat moet de start van de actie Kerkbalans komende zaterdag worden. Om 13 uur zal in zeker honderd kerken de klok worden geluid om aandacht voor deze geldwervingsactie voor de lokale gemeente te vragen.

Het gaat niet goed met de kerk in Nederland – althans op vele plaatsen én vanuit menselijk perspectief gezien. Veel energie moet er besteed worden aan het kanaliseren van de neergang: Hoe kun je met minder mensen en financiële middelen de gemeente in stand houden, de verkondiging van het Evangelie doorgang doen vinden, het onderlinge pastoraat organiseren, en vooral: Hoe kun je de lofzang gaande houden? Het is een van de motieven van ‘Kerk 2025’, de vereenvoudiging van de structuur van de Protestantse Kerk.

Kerkgebouwen

Niet alleen landelijke, ook ter plaatse wordt de pijn van de neergang sterk gevoeld. Wie googelt op ‘sluiting kerken’, heeft al snel door dat het hier om vele honderden gebouwen gaat. Die pijn wordt voelbaar in je leven als de kerk gesloten óf afgebroken wordt waar jij gedoopt bent of waar jouw huwelijk ingezegend is, waar je met zegen onder het Woord gezeten hebt.

Die pijn wordt sterker voelbaar als je met David de woorden uit Psalm 26 zingt: ‘HEERE, ik heb lief het huis waar U woont en de tabernakel, de woonplaats van Uw eer.’

Wat blijdschap smaakt mijn ziel,
wanneer ik voor U kniel
in ’t huis, dat Gij U hebt gesticht!
Hoe lief heb ik Uw woning,
de tent, o Hemelkoning,
die G’, U ter eer, hebt opgericht!

Als de kerkdienst niet meer plaatsvindt, is de éredienst gestopt. Het zijn de engelen als Gods boodschappers die dit in de hemel berichten. Als er in de hemel blijdschap is over één zondaar die zich bekeert, welke reactie zal er zijn als in Nederland vele duizenden mensen Gods woning niet meer liefhebben, het huis dat ‘Hem ter eer is opgericht’?

Klein en kwetsbaar

Gelukkig mogen we op grond van de Bijbel meer zeggen als een christelijke gemeente kwetsbaar en klein geworden is, als de zuigkracht van de wereld effect heeft in het leven van jongeren en ouderen. Juist Gods beloften gelden immers voor diegenen die in eigen oog nietig zijn. Als de Heere Jezus de discipelen oproept om niet bezorgd te leven, zegt Hij (Luk.12): ‘Wees niet bevreesd, kleine kudde, want het heeft uw Vader behaagd u het Koninkrijk te geven.’ Deze kleine kudde krijgt wel de opdracht om voor alles het Koninkrijk van God te zoeken.

 ***

Als de plaatselijke kerken zich vanaf zaterdag twee weken concentreren mogen op de geldwerving, dan is die actie Kerkbalans geen zakelijke, financiële aangelegenheid. Immers, omdat de kerk de plaats is waar Jezus met zondaars samenwoont – een wonder dat geen beleidsplan in de vingers krijgt –, is de instandhouding van de eredienst een zaak van ons hart. Omdat de kerk een voorbode is van Gods Koninkrijk, staat onze inzet voor de kerk in het kader van die Koning.

Kerkrentmeesters

Het beheer van de kerk is een geestelijke taak. Het is daarom winst dat de ‘kerkvoogd’ al vele jaren luistert naar de benaming ‘kerkrentmeester’. Lukas 16 verhaalt over zijn taak om op zorgvuldige wijze het beheer te voeren over de goederen van zijn heer. In het bevestigingsformulier lezen we dat zij zo de stoffelijke belangen van de gemeente behartigen moeten dat ‘er voldoende gelegenheid zal zijn om het evangelie te prediken, de sacramenten te bedienen en de Naam des Heeren in het openbaar aan te roepen’. Niet minder dan de diaken heeft de kerkrentmeester een dienstbare taak!

Nu in de periode van Kerkbalans het licht op het werk van de (ouderling-)kerkrentmeester valt, is het waardevol te onderstrepen dat een college van kerkrentmeesters niet tot een eigen ‘koninkrijkje’ worden mag, waarin op basis van financiën een koers bepaald wordt. Uiteraard is zorgvuldig beheer nodig, maar nooit mag het gaan om het bedrag op de bank, om sturing van het beleid met een financieel instrument. Voor een kerkrentmeester is er niets vreugdevollers als de Naam van de Heere in het openbaar aangeroepen wordt.

Voorlichting

Ik doe een appèl op de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving (RPG), die de actie Kerkbalans coördineert, deze noties in haar voorlichting ook een plaats te geven. Nu lees ik dat de kerk vooral van waarde is als plek voor zingeving, als schuilplaats voor mensen, als plaats om te rouwen of als cultureel object – allemaal waar overigens. Niettemin, waarom wordt de omgang met God niet als eerste en centrale genoemd? Het gaat immers om het huis dat Hij Zich heeft gesticht.

Deze RPG – sinds enige tijd onder voorzitterschap van oud-CDA-kamerlid Jan Schinkelshoek – stimuleert de geldwerving voor de kerk overigens op goede wijze, ook dit jaar weer. Nu Kerkbalans te maken heeft met dalende ledenaantallen van de kerk en met een ander geefgedrag, pleit Schinkelshoek ervoor meer gebruik te maken van de wetten van de geldwerving. Regel één daarin is ‘laten zien dat je het waard bent’ dat mensen geven. Omdat geld inzamelen voor de vaste kosten van de kerk niet tot de populairste taken hoort én omdat de kerk ‘moet concurreren met de Nierstichting en de Reddingsbrigade’, moet zij ook leren bij een groter publiek geld te werven. Op de site www.kerkbalans.nl is te lezen hoe dit zou kunnen.

Regionale media

Als ondersteuning voor de duizenden vrijwilligers die de komende twee weken elk gemeentelid persoonlijk benaderen, wordt zaterdag de kerkklok geluid, waarbij op veel plaatsen een bekende Nederlander een korte toespraak houden zal. Op deze wijze kunnen de regionale media de geldwerving ondersteunen.

Tegelijk kan de gemeente haar waarde voor de samenleving benoemen door diaconale projecten als de bestrijding van eenzaamheid en het werk voor de voedselbanken onder de aandacht te brengen. Dat is een bijbelse opdracht, overigens opnieuw gericht op het eren van God: ‘Laat uw licht zo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken zien en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken.’ En waar de Vader verheerlijkt wordt, zal het met Zijn huis ook goedkomen.

Zes gemeenten

Een nieuw project van Kerkbalans is om gemeenten via elkaar te laten leren wat wel of niet succesvol is. In zes gemeenten waar de inkomsten achterblijven, wordt gepoogd Kerkbalans nieuw leven in te blazen: Scheveningen, Huizen, Markelo, Alkmaar, Haren en Hellevoetsluis. Zo kan de geldwerving toegesneden worden op de lokale omstandigheden.

Ambitieus is de ambitie van de RPG om in te zetten op een stijging (!) van de inkomsten. In 2016 werd een trend inderdaad al licht omgebogen, toen de daling van 1,5 procent beter was dan de daling van 2,5 procent uit de jaren ervoor.

Leren geven

De HGJB-methode voor bijbellezen heet ‘Leer Me lezen’. Elders in dit nummer van De Waarheidsvriend staat dat leren bidden een leven lang duurt. Moeten we hier ‘leren geven’ niet aan toevoegen? Ja! Uit de tijd dat ‘Nederland’ en ‘armoede’ bij elkaar hoorden, zijn ontroerende voorbeelden bekend van christenen die ondanks een leven met honger en kou in de verdeling van de schaarse middelen de dienst aan God op de eerste plaats zetten.

Ook in onze tijd van overwegende welvaart zal het bijbelse woord ‘offer’ ons niet vreemd moeten zijn. De Heiland spreekt in Lukas 21 over een ‘offergave aan God’. Dan raken we aan ‘de genade van onze Heere Jezus Christus, Die omwille van U arm geworden is’ (2 Kor.8). Uit dankbaarheid voor deze onuitsprekelijke genade zal ons gebed voor de kerk en de voortgang van het Evangelie als een reukwerk (een offer) voor Gods aangezicht komen, zal ons lichaam een levend offer voor Hem zijn (Rom.12:1) en mogen we met onze tijd en ons geld de Ander/ander dienen. ‘Wij hebben hier geen blijvende stad, maar wij zoeken de toekomende. (…) En vergeet het weldoen en het onderlinge hulpbetoon niet, want aan zulke offers heeft God een welgevallen.’ (Hebr.13:14vv)

Zo mag de actie Kerkbalans de barometer van ons geloof zijn, waarin we tonen hoe lief we Zijn woning hebben.

P.J. Vergunst