blog

Verkiezingen belangrijker door extra taken voor gemeenten

Hart voor eigen omgeving

Woensdag 19 maart kiezen de stemgerechtigde Nederlanders de leden voor ruim 400 gemeenteraden. Nu het Rijk in hoog tempo taken naar de gemeenten schuift, lijken deze verkiezingen belangrijker dan ooit.

Ze moeten er een beetje om lachen, maar toch doe ik het op elke verkiezingsdag weer: mijn uit huis wonende kinderen in de vroege ochtend via een email herinneren aan hun taak op deze dag. Een stemadvies geef ik er niet bij, omdat ik weet dat dat wel goed zit. Hun volle agenda’s kunnen echter wel maken dat ze vergeten op tijd naar het stemlokaal te gaan.
Behoren zij inmiddels tot een generatie die nauwelijks meer beseft dat vrije verkiezingen een groot voorrecht zijn, en dat we de mogelijkheid om met onze stem bijbels genormeerde politiek te bevorderen eveneens tot die zegeningen mogen tellen? Sinds 1945 is Nederland een vrij land en kunnen we zonder enige druk op ons geweten via verkiezingen invloed uitoefenen op de komst van de lokale, landelijke of Europese overheid. Het laatste wat christenen, die uit de Bijbel zicht op de taak van de overheid ontvingen, als betrokken burgers moeten doen, is hun stem verloren laten gaan.

Vrede voor de stad

Is er bij elke verkiezing een goede reden om te gaan stemmen – ons volk kan immers niet zonder mensen die de vrede voor de stad of het dorp zoeken -, voor volgende week woensdag komt er een extra dimensie bij. We leven immers in een tijd waarin in hoog tempo gewerkt wordt aan de verschuiving van taken van het Rijk naar de gemeenten.
In het oog springt daarbij vooral de jeugdzorg, een thema waarop de christelijke identiteit in sterke mate de inhoud bepaalt. Gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van alle zorg, hulp en ondersteuning voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. En tegelijk loopt hier een bezuinigingsoperatie doorheen, die kan oplopen tot 300 miljoen euro in 2017. Ook krijgt de gemeente de taak zich in te zetten voor mensen die zorg nodig hebben en voor het aan het werk helpen van groepen mensen voor wie dit moeilijk is.

Tekort aan raadsleden

In de kerk mag dankbaarheid zijn voor die gemeenteleden die zich in willen zetten voor de plaatselijke politiek. Blijvende aandacht voor hun taak in voorbede en andere vormen van meeleven is belangrijk, opdat ze zich gedragen weten door een christelijke gemeenschap. Steeds meer politieke partijen hebben moeite om kandidaten te vinden voor het raadswerk.
Dat dit verschijnsel de christelijke partijen niet voorbijgaat, bleek in augustus toen de SGP-kiesvereniging van Vlissingen Lilian Janse als lijsttrekker voordroeg. Zes mannen waren benaderd, maar bedankten voor de eer. Het is de reden dat voor het eerst in 96 jaar de SGP een vrouw op de verkiezingsaffiches kon laten drukken.
Makkelijk is het vinden van lokale bestuurders al evenmin. In 2013 stapten tussentijds 150 wethouders op, nogal eens vanwege integriteitsproblemen. Ook om die reden mag de kerk in Woord en daad meeleven met hen die zich inzetten voor het openbaar bestuur in de eigen woonplaats.

Partij ‘Jezus leeft’

Als het niet om te huilen is, zouden we erom kunnen lachen, maar voor deze gemeenteraadsverkiezingen heeft zich een nieuwe christelijke partij gemeld, ‘Jezus leeft’. Alsof het christelijke getuigenis in de politiek gediend is met nog een ander geluid. In acht gemeenten – onder andere Katwijk, Werkendam, Giessenlanden en Leek – neemt de partij van Joop van Ooijen aan de verkiezingen mee. Van Ooijen kreeg landelijk enige bekendheid door zijn conflict met burgemeester en wethouders van Giessenlanden over het op het dak van zijn boerderij langs de A15 geverfde ‘Jezus redt’. Er ontstond zelfs een nieuw woord, dakevangelist.
Het liefst had Van Ooijen in meer gemeenten meegedaan, maar ook voor hem viel het vinden van geschikte kandidaten niet mee. Dat is te begrijpen voor wie leest dat ‘Jezus leeft’ op de kieslijst ‘uitsluitend wedergeboren christenen’ plaatst. Het stoort Van Ooijen dat voor CU en SGP de zondagsheiliging het belangrijkste verkiezingspunt lijkt. ‘Zo duidelijk ligt het in acht houden van rust op zondag in de Bijbel niet.’ Dan denk ik toch echt: Laat deze man vooral een goede boer blijven – die hebben we ook hard nodig.

Herverkaveling

Nu het toch over christelijke politiek gaat, gelukkig hebben de christelijke partijen CU, SGP en CDA meer lijstverbindingen met elkaar dan vier jaar geleden. Het is zowel een belangrijk signaal naar elkaar als naar seculiere partijen. Waar het CDA meedoet in liefst 382 gemeenten, is de CU in 190 gemeenten actief en kan de kiezer in 104 gemeenten SGP stemmen.
Ondertussen hebben de verkiezingen van volgende week plaats in een periode waarin minister Plasterk van Binnenlandse Zaken bezig is het bestuurlijke landschap van Nederland aan te passen. De gemeenten moeten dichter bij de burger komen, terwijl de taken van de provincies ingeperkt worden. Dat laatste is niet onbegrijpelijk, omdat afstanden – anders dan in de tijd dat de provincies gevormd werden – in onze tijd niet meer tellen.
Tegelijk worden er vele gemeenten samengevoegd. De afgelopen decennia zijn we teruggegaan van ruim 1000 naar 400 gemeenten. In het regeerakkoord van het kabinet-Rutte-2 wordt aangekoerst op vijf grote provincies en gemeenten met ten minste 100.000 inwoners, dat laatste alleen als de gemeenten zelf hiervoor gemotiveerd zijn.

Vrijheid van gemeenten

Belangrijk hierin is vooral de vrijheid van de gemeenten om op wezenlijke thema’s een eigen beleid te kunnen formuleren. Dat geldt gelukkig wel ten aanzien van de koopzondagen, dat geldt niet meer wat betreft de benoeming van trouwambtenaren die in hun geweten niet mee kunnen werken aan het sluiten van een homohuwelijk. De voorbeelden laten zien dat onze betrokkenheid op de lokale politiek betekenis heeft voor de inrichting van de samenleving naar bijbelse principes.
In onze gang naar het stemlokaal gaat het ook volgende week om het koningschap van Christus. ‘Waar Hij niet tot Zijn recht komt in bestuur en beleid, wordt Hij niet verheerlijkt, maar integendeel gekruisigd’, zei ds. H.G. Abma ooit in zijn tijd als SGP-Kamerlid over ‘de zeer verborgen maar evenzeer machtige Regeerder van alle dingen’. Voor vrijblijvendheid is daarom volgende week geen ruimte.

P.J. Vergunst