blog

Ruimte voor christelijk leven in Nederland ingeperkt

De krant als spiegel

Wie elke dag een druppel seculier nieuws tot zich neemt, heeft soms niet door hoe deze druppel onderdeel van een grote vloed is. Als een PvdA-raadslid bezwaar heeft tegen een koninklijke onderscheiding voor ds. Orlando Bottenbleij, is dit meer dan een incident. Is de kerk wakker?

Een zendingswerker die na anderhalf of twee jaar met verlof komt, signaleert het direct: Wat is het klimaat in Nederland veranderd. Wat is de mentaliteit harder, de omgang met elkaar grover. Politiek lijkt in Den Haag op incidenten te drijven, de vermaakindustrie lijkt nauwe banden met de media te hebben. Wie de ontwikkelingen elke dag volgt, heeft minder in de gaten hoe snel de afbraak van door het christelijk geloof gestempelde waarden en normen plaatsheeft. Nederland is finaal ontspoord.

Trouwambtenaar

In deze bijdrage neem ik een willekeurige krant door, het Reformatorisch Dagblad van woensdag 23 oktober. Nu weet ik dat goed nieuws veelal geen nieuws is, behalve op pagina’s waarop kinderen het vijftigjarig huwelijk van hun ouders kunnen melden. Ongelukken in het verkeer of rampen op wereldniveau tonen dagelijks de gebrokenheid van het leven op aarde. Mij gaat het nu echter om immateriële zaken, om de doorwerking van seculier gedachtegoed.
De voorpagina meldt dat de Haagse rechtbank van mening is dat de gemeente Den Haag trouwambtenaar W.J. Pijl terecht ontslagen heeft. Dat ontslag kwam vorig jaar, toen Pijl in dagblad Trouw

liet weten gewetensbezwaren te hebben tegen het sluiten van huwelijken van mensen van hetzelfde geslacht. De rechtbank geeft het zogeheten gelijkheidsbeginsel (dat mensen gelijk wil behandelen, ongeacht godsdienst, geslacht, nationaliteit, seksuele gerichtheid) voorrang boven de godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Voor gewetensbezwaarden tegen het sluiten van een homohuwelijk is onder de Haagse ambtenaren geen plaats.

Draagmoederschap

Op dezelfde voorpagina een bericht over de zorg van Nederlandse gynaecologen over de geboorte van een kind dat ontstaan is uit een ei- en een zaadcel van onbekende donoren en dat geboren is uit een draagmoeder. ‘Feitelijk is er een kind gecreëerd van wie de afstamming onbekend is.’ Opnieuw blijkt – nu rond draagmoederschap – dat in de praktijk in ethische kwesties de regels overschreden worden en er zo sprake is van oprekking van die regels.
Op pagina 2 zie ik een kort bericht over de Londense atheïstenkerk, die geld gaat inzamelen. Eerder deze week al berichtte het Nederlands Dagblad

dat twee Britten een ‘god-loze kerk’ willen stichten, voor wie niet gelooft, maar zondag toch samen wil komen en wil zingen. Men verwacht dat er wereldwijd binnen tien jaar duizend atheïstische kerken zijn waarin mensen naar een voordracht komen luisteren en komen om ‘het leven te vieren zonder hoop op een leven na de dood’.

Kerksluiting

Op pagina 3 een bericht over een opvanghuis voor gescheiden ouders, een diaconaal initiatief dat ons bepaalt bij de teloorgang van het huwelijk. Ernaast nieuws over de sluiting van twee protestantse kerken in Arnhem, feiten die we over allerlei steden in ons land tegenkomen en die een aangrijpende realiteit illustreren. En tot slot het bericht dat drie van de vier ouderen in ons land geen angst voor de dood kennen. Omdat voor hen door Christus de angel uit de dood – volgens 1 Korinthe 15 de laatste vijand – weggehaald is? Nee, de reden ligt ‘in het vertrouwen dat mensen op de een of andere manier doorleven’.
Op dezelfde pagina lees ik als vanzelf een verklaring voor wat er in West-Europa gaande is. Het verslag van een bijeenkomst van orthodoxe Anglicaanse bisschoppen meldt dat ‘de landen die ooit de krachtpatsers van de wereldwijde zending waren, diep geseculariseerd zijn en zelfs vijandig tegenover het christelijk geloof staan’.

Hulp bij zelfdoding

Ik sla om, pagina 4. Albert Heringa heeft zich schuldig gemaakt aan strafbare hulp bij de zelfdoding van zijn stiefmoeder, maar krijgt daarvoor zelfs geen voorwaardelijke celstraf. Omdat het handelen van Heringa ingegeven is door liefde voor zijn stiefmoeder, legt de rechtbank geen straf op. De drempel voor hulp bij zelfdoding door familieleden wordt hierdoor in Nederland lager.
In de marge op deze pagina lees ik dat het aantal zelfmoorden in Nederland sinds 2008 met dertig procent toegenomen is. Nader onderzoek moet uitwijzen of de economische crisis hiervoor een bepalende factor is. We leven in een land waarin jaarlijks vele honderden mensen de dood verkiezen boven het leven. Kenmerkt eenzaamheid onze cultuur?

Zwarte Piet

Ondertussen is Nederland in eigen oog toch een beschaafd land. Terwijl er rond leven en dood aangrijpende zaken aan het licht komen, houdt (we zijn op pagina 5) een delegatie van Tweede-Kamerleden zich bezig met de huidskleur van Zwarte Piet. Een functionaris van de Verenigde Naties wil dat de premier van Nederland dit racistische aspect van het Sinterklaasfeest stopt. In Hoogezand-Sappemeer kon een ludieke actie met ‘bonte Pieten’ overigens niet doorgaan, nadat er doodsdreigingen ontvangen waren.
De volgende pagina brengt me in het Europees Parlement, dat zeer verdeeld is over een oproep om abortus in alle lidstaten toe te staan. Een deel van het parlement steunt de socialist Estrela, die vindt dat Europa alle lidstaten moet oproepen vrije abortus toe te staan.
Op dezelfde pagina het bericht dat een deelstaat in Australië het homohuwelijk gelegaliseerd heeft.

Ds. Bottenbleij

Van het landelijke en Europese nieuws komen we bij de regionale berichten. Ook op dit niveau is er echter sprake van een geestelijke strijd. Het is werkelijk niet voor te stellen, maar PvdA-raadslid R. Haverkort keert zich tegen de uitreiking van een koninklijke onderscheiding aan ds. Orlando Bottenbleij, 25 jaar voorganger in Drachten. Heeft ds. Bottenbleij dan een strafblad? Nee, dat niet gelukkig, maar volgens dit raadslid heeft de predikant wel ‘dubieuze opvattingen over homoseksualiteit en ongehuwd samenwonen’. Schokkend is de uitspraak van het gemeenteraadslid dat de uitspraken van de predikant ‘zich op het randje van juridisch vervolgbaar bevinden’.

***

Bovenstaande berichten moet een gewone Nederlander in het kwartiertje dat hij de krant leest, verwerken. Wat doet dit jongeren, die deze berichten wellicht meer via de sociale media dan via een christelijke krant onder ogen krijgen? Zouden ambtsdragers op hun vergadering de agenda wel eens een halfuur laten liggen, om te delen welke betekenis deze berichten voor hun werk in de gemeente hebben?

Avondmaal

Ik lees verder in de dagelijkse bijlage van het RD, een onderstreping van de grote waarde van bijbelstudiekringen, een pleidooi van ds. W.M. Dekker voor een wekelijkse avondmaalsviering, voor hem een droom. Ds. Dekker is ervan overtuigd dat als de ontkerkelijking nog verder voortschrijdt, God ons als vanzelf dichter bij deze droom zal brengen.
In de marge van deze pagina lees ik de laatste van een stroom ‘Ingezonden brieven’, waarin lezers hun verontwaardiging uiten over de woorden die ds. C. Hogchem uit Genemuiden tijdens de toogdag van de GBS opnieuw aan de herziening van de Statenvertaling besteedde. Enkele jaren geleden zei deze predikant het zelfs zo: ‘Hoe durft de HSV zich nog een Statenvertaling te noemen als men zulke veranderingen aanbrengt die niet eens in de kanttekeningen te vinden zijn? Heeft God de wijsheid van deze tijd niet dwaas genoemd?’
Het is – gezien wat er gaande is in Nederland – aangrijpend dat leidinggevenden in de kerk de ‘wijsheid van deze tijd’ op deze manier benoemen. De duivel lacht.

Hoop

Bijna leg ik de krant weg. Maar niet nadat ik nog eens keek naar de rouwadvertentie, die bericht over het sterven van een 22-jarige vrouw. De tekst die haar ouders boven de rouwkaart zetten, raakt me: ‘Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven.’ Uit het leven weggerukt, een meisje, dat vol ijver, liefde en trouw was – die dingen bezat die in onze samenleving schaars geworden zijn. Ze was betrokken bij kerkelijk jeugdwerk – en daarom lees ik over de HEERE als een toevlucht van geslacht tot geslacht. Ze was betrokken bij zondagsschoolwerk – en daarom lees ik dat ze kinderen over de Heere Jezus vertelde. Ze zette zich ook in voor de vervolgde kerk, zo meldt de website van een jongerenorganisatie. In haar ouderlijk huis is groot, intens verdriet. En wie zou niet delen in dit leed? Nochtans, wie bij het Woord leeft, is niet zonder hoop. ‘Die hoop moet al ons leed verzachten’, roepen vreemdelingen op aarde elkaar toe.

P.J. Vergunst