column

Het mag wat kosten

In kerk en onderwijs lijkt soms alles zich te concentreren op de leefwereld van jongeren. Aansluiten bij hun belevingswereld, is het adagium. Nu is er natuurlijk niets mis mee om kennis te nemen van de jeugdcultuur, inclusief alles rond muziek en film.

Sterker, dat is noodzaak, voor zowel docenten, ouders als ambtsdragers. Dit betekent echter geenszins dat de gezagsdrager zich moeten aanpassen aan de jeugd. Dat is een verkeerd signaal. De jeugd moet leren dat de wereld niet alleen om hen draait. Nu lijkt er soms een generatie van kleine prinsjes en prinsesjes op te groeien, die nauwelijks weten wat ‘nee’ is. Ze kunnen een afwijzing niet verdragen, niet afblijven van elkaars spullen en niet van elkaars lichaam.

Jongeren moeten leren reiken. Het gaat in de protestantse traditie om het woord. Het lezen van een stevig boek hoort daar onmiskenbaar bij. Dat kan alleen als er discipline aangeleerd wordt en grenzen worden aangegeven. Dat is natuurlijk niet eenvoudig. De omringende wereld geeft immers een heel ander signaal. Jongeren zijn dagelijks online, waar ze speels en moeiteloos horizontaal surfen, in plaats van afdalen naar de diepte. Multitasking in plaats van concentratie en toewijding, gemak en spel, in plaats van moeite en pijn.

Deze oppervlakkigheid wordt vaak versterkt doordat docenten, predikanten en ouders soms diepe buigingen maken om onze jongeren te bereiken. Soms gaat het zo ver, dat opvoeders zich lijken te identificeren met de jeugd en forever jong en tof gevonden willen worden. Jongeren krijgen zo de boodschap dat hún cultuur ideaal is, in plaats van die van de volwassenen met meer levenswijsheid. Het gevolg is dat ze geen respect meer hebben voor oudere generaties.

Het zou helpen als zowel op school als in gezin en kerk het besef doorbreekt dat niet alles leuk moet zijn. Dat het wat mag kosten! Dat de jeugd moet leren reiken, in plaats geconfronteerd te worden met de diepe buigingen van opgeleukte school- en catechisatiemethoden en flitsende didactische trucs. Als we blijven we buigen, zal een verveelde jeugd ons deel zijn.

En, de jeugd kán reiken. Ook anno 2011.

R. Toes

Drs. R. Toes is directeur van de locatie Guido de Brès van het Wartburg College te Rotterdam.