Domineesfamilies Roscam Abbing en Van Leeuwen in Arnhem

Domineesfamilies zijn geen onbekend fenomeen. De Nederlandse Hervormde Kerk heeft in het verleden veel van deze families gekend, schrijft drs. P.W. van Lunteren

Vader en zoon, broers, neven of zwagers oefenden hetzelfde beroep uit, maar wel in verschillende plaatsen. Het kwam namelijk niet vaak voor dat familieleden gelijktijdig één gemeente dienden. Arnhem vormde in het begin van de twintigste eeuw een uitzondering.

De Eerste Wereldoorlog woedt al een halfjaar in Europa als op zondag 28 februari 1915 in de Eusebiuskerk in Arnhem een nieuwe predikant wordt bevestigd. Het is de honderdste predikant van de hervormde gemeente te Arnhem. Zijn naam is Herman Otto Roscam Abbing, geboren op woensdag 18 november 1874.

Hij is een telg uit een echt predikantengeslacht, dat sinds het begin van de achttiende eeuw de vaderlandse kerk dient. Hermans vader is ds. Pieter Johan Roscam Abbing. Het gezin telt maar liefst tien kinderen, van wie er drie predikant zouden worden.

Aanvankelijk is dat niet Hermans doel. Na de hbs vertrekt hij in 1894 naar Nederlands-Indië waar hij carrière maakt. Daar krijgt hij een roeping tot het predikantschap. Na zijn terugkeer naar Nederland in 1897, studeert hij theologie in Utrecht (1902-1907). Vervolgens dient Herman als predikant de hervormde gemeenten te Nieuwerkerk aan den IJssel (1907-1915) en Arnhem (1915-1939).

Arnhem

Sinds 1910 telt de hervormde gemeente te Arnhem zes wijken en overeenkomstig ook zes predikantsplaatsen. De theologische ligging is vastgesteld op drie ethische en drie confessionele wijken. Beide stromingen baseren zich op de belijdenis en zijn rechtzinnig te noemen, zij het dat ethische theologen weinig op hebben met de kerkrechtelijke nadruk die voor de confessionelen juist zo kenmerkend is.

In 1915 is het predikantenteam qua samenstelling jong, aangezien aan het begin van het decennium veel predikanten waren vertrokken. Herman werkt net een jaar in de Gelderse provinciehoofdstad als een van zijn collega’s een beroep aanneemt. In de vacature wordt zijn zwager beroepen: ds. E.J.H. van Leeuwen uit Woudsend. Hij is getrouwd met de negen jaar jongere zus van Herman: Catharina Anna Roscam Abbing.

Lees de volledige tekst van het artikel in De Waarheidsvriend van 19 februari 2016.