God is steeds aanwezig
Op 6 april van dit jaar, twee dagen na Pasen, kwam het schokkende bericht dat ds. Cees van Duijn tijdens het hardlopen in Noord-Afrika onwel was geworden en onmiddellijk was overleden. De verslagenheid en het verdriet waren groot, zowel in Nederland als in Noord-Afrika.
Cees en Mery van Duijn waren sinds oktober 2019 werkzaam in Noord-Afrika, uitgezonden door de GZB. Ds. Van Duijn als toeruster voor een aantal kleine gemeenten en Mery voor het kinder- en vrouwenwerk. Beiden wisten zich op hun plek en waren al snel van de mensen en het land gaan houden. Aan hun uitzending kwam een abrupt einde. Mery is een week na het overlijden van Cees naar Nederland teruggekeerd. We zijn inmiddels ruim acht maanden verder. Hoe kijkt Mery terug op de afgelopen periode?
Mery, als mensen aan jou vragen hoe het met je gaat, wat zeg je dan?
‘Dit is een vraag die de afgelopen maanden inderdaad vaak aan mij gesteld is. Het is natuurlijk heel aardig dat mensen deze vraag stellen, maar het is niet de makkelijkste vraag om te beantwoorden. Wanneer je ‘goed’ zegt, kijken de mensen je wat ongelovig aan en verwachten ze toch een toelichting. Ja, wat is goed wanneer je man nu ruim acht maanden geleden plotseling overleden is en je hem elke dag mist. Meestal verwoordde ik het zo: “Ik ontvang de kracht en de energie om door te gaan. Er is veel voor mij gebeden en dat ervaar ik dagelijks.”
Ik haalde daarbij wel eens een preek aan van ds. C. Blenk die hij kort na het overlijden van Cees gehouden heeft in Delft en Amsterdam. Het ging over het sterven van Stefanus en de bevrijding van Petrus uit de gevangenis. Toen het dienstmeisje de biddende discipelen vertelde dat Petrus aan de deur stond, geloofden ze het niet, terwijl ze ervoor aan het bidden waren. Daarom wil ik dit toch teruggeven aan al die mensen die voor ons als gezin gebeden hebben. Die gebeden hebben me de afgelopen maanden gedragen.’
Hoe heb je de afgelopen maanden beleefd?
‘De afgelopen maanden waren als een rollercoaster. Eerst het overlijden van Cees en kort daarop het terugkeren naar Nederland. Ik heb nog nooit zoveel in mijn leven moeten regelen als in de afgelopen maanden. Gelukkig werd ik daarbij geholpen door de kinderen, familie en onze uitzendende organisatie. Naast het verwerken van het verlies van Cees moest mijn leven weer vanaf nul opgestart worden. Dankpunt daarbij was dat ik al snel in Gouda een flat gevonden had. Deze had een grondige renovatiebeurt nodig. Het bezig zijn in de flat, samen met anderen, zorgde er ook voor dat ik iets gerichts omhanden had. Bij alles wat mij bezighield, is God steeds aanwezig geweest door hulp van mensen, het lezen van bijbelteksten of het luisteren naar liederen.
Door onze uitzending en het wonen in het buitenland hadden Cees en ik wel vaker nagedacht over de eindigheid van het leven. Niet dat het je dagelijks bezighield. Integendeel, we hebben met heel veel plezier daar ons werk mogen doen. Dit werd wel verschillende malen belemmerd door Covid- 19. Toch ervoer je soms aan den lijve dat het leven kwetsbaar is. Alleen al het chaotische verkeer waarin je je begeeft, is niet zonder risico. Daar kwam nog bij de kwetsbare gezondheidszorg in het land waar we woonden, toen het coronavirus uitbrak. We hebben in overleg met de organisatie en de kinderen toen besloten om in Noord-Afrika te blijven. Bepaalde voorbereidingen voor als er iets gebeuren zou, hadden we al genomen voor ons vertrek, niet wetend dat het ook realiteit zou worden. Achteraf zie ik daar wel de hand van God in. Hij heeft ons bewust of onbewust – ook door andere dingen heen – voorbereid, maar ook vanuit Zijn Woord beloftes gegeven.’
Is er een bepaald Schriftgedeelte meer voor je gaan leven?
‘Johannes 11:25 is zo’n gedeelte dat me perspectief geboden heeft in het hele gebeuren. Daarnaast kom ik er steeds meer achter dat de hele Bijbel zo ongelooflijk waar is en zoveel antwoorden geeft op onze vragen. Het is het boek bij uitstek dat ons inzicht geeft in onszelf en anderen en hoop geeft in alle levensomstandigheden. Wanneer je de Bijbel leest, weet je dat het leven eindig is, maar ook niet stopt bij de dood. Dit kan zoveel troost geven.’
Jullie wisten je geroepen en waren nog maar relatief kort daar. Gods wegen zijn soms zo anders, onbegrijpelijk ook, hoe heb je daarmee kunnen omgaan?
‘Ja, dat is wel op mij afgekomen voordat ik na het overlijden van Cees naar Nederland vertrok. Ik weet dat ik de laatste middag, toen ik boodschappen deed voor collega-predikanten die nog langs zouden komen, zomaar midden op straat met mijn boodschappentas in mijn hand dacht aan hoe Cees altijd afscheid nam als hij naar een andere gemeente ging. Hij ging dan voorafgaand aan de zondag van afscheid naar de kerk en gaf daar in alle stilte zijn taak aan God terug. Die gedachte kwam toen bij mij ook op en ik heb in mijzelf gezegd: “Heere God, U ziet me hier lopen en ik had graag nog een poosje doorgegaan met de mensen die ik hier ontmoet heb. Ik moet nu gaan. Wilt U doorgaan met Uw werk op deze plek en andere mensen daarvoor gebruiken?” Dat gaf mij innerlijke vrede om het los te laten.
Bij terugkomst in Nederland kreeg ik een brief van een collega-predikant van Cees. Hij citeerde daarin de woorden van mijn zwager, die ook jarenlang met zijn vrouw in het buitenland gewerkt heeft. Het ging om het volgende citaat: “De graven van de zendelingen zijn de ‘stepping stones’ van de Heilige Geest.” Denkend aan Cees ontroerde dat mij.’
Wat heb je in Noord-Afrika geleerd van de kerk en de mensen daar?
‘We hadden in feite te maken met twee groepen. Franssprekende Afrikanen uit West-Afrika, die daar vaak voor studie waren, en de plaatselijke gelovigen. Soms kwamen die in één Franstalige gemeente bij elkaar. Daarnaast had je ook de diverse lokale gemeenten. Bij beide categorieën gemeenten kwam je nog heel sterk ‘de eerste liefde tot God’ tegen. Iets waar je jaloers op kon worden. Onbevangen God dienen en loven met je hele hart, zonder waaromvragen te stellen. God is er altijd en overal en Hij is almachtig! Als je dan ook vraagt “Wat zou je gebed zijn voor de kerk in Nederland?”, dan is dat dit. Je onbevangen durven openstellen voor wat God ons te zeggen heeft, in plaats van ons bezig te houden met wat wij denken over God.’
Wat is jouw gebed voor de kerk in Noord-Afrika?
‘Gebed om volharding, standvastigheid en overtuigingskracht door allerlei situaties heen.’